શિક્ષક નું મહત્વ નિબંધ | Importance of Teacher Essay in Gujarati
શિક્ષક આપણા જીવનનો મહત્વપૂર્ણ સ્તંભ છે. શિક્ષક વિના સમાજની કલ્પના શક્ય નથી. શિક્ષક એટલે એ વ્યક્તિ, જે આપણને માત્ર શીખવે જ નહીં, પણ જીવવાની રીત, સંસ્કાર અને યોગ્ય દિશા પણ બતાવે છે. બાળકને અંધકારમાંથી પ્રકાશ તરફ લઈ જવાનો કાર્ય શિક્ષક કરે છે. બાળક જ્યારે સ્કૂલમાં પ્રથમ પગલાં મૂકે છે, ત્યારે તે નાનું કોયડો હોય છે, જેના મનમાં અનેક પ્રશ્નો, શંકાઓ અને આશાઓ હોય છે. આ બાળકને ઘડવાનું કાર્ય કોઈ કરે છે તો તે શિક્ષક છે.
શિક્ષકનું કાર્ય ખૂબ જ મહાન છે. શિક્ષક માત્ર પુસ્તકી જ્ઞાન પૂરતું નથી આપતો, પણ જીવન જીવવાની કળા, સમાજમાં કેવી રીતે વ્યવહાર કરવો, મોરલ મૂલ્યો અને આદર્શો પણ શીખવે છે. એક સારો શિક્ષક પોતાના વિદ્યાર્થીને સારું નાગરિક બનાવવા માટે સતત પ્રયત્નશીલ રહે છે. શિક્ષકના સંસ્કાર આખી પેઢીને ઘડે છે. એક શિક્ષક કેટલી પેઢીઓને સારા વિચારો અને જ્ઞાન આપી શકે છે, તેની ગણતરી શક્ય નથી.
પ્રાચીન સમયમાં ગુરૂને ભગવાન કરતાં પણ ઊંચું સ્થાન અપાયું છે. આપણા દેશમાં ગુરૂકુલ પ્રથા હતી, જ્યાં વિદ્યાર્થીઓ ગુરૂના આશ્રમમાં રહીને શિક્ષા પ્રાપ્ત કરતા. ગુરૂઓ પોતાના શિષ્યોને માત્ર પાટ્યપુસ્તક જ નહિ, જીવન જીવવાની પણ શિક્ષા આપતા. ગુરૂ-શિષ્યના પવિત્ર બંધને આજે પણ લોકમાત્ર આદર આપે છે. એવા સંસ્કારોનું જ પરિણામ છે કે આજેય આપણે “ગુરૂ બિન જ્ઞાન નહી” માને છીએ.
શિક્ષકના જીવનમાં સૌથી મોટું ગુણ છે તેમની નિસ્વાર્થ ભાવના. એક સારો શિક્ષક પોતાનો સમય, જ્ઞાન અને મહેનત ખૂબ પ્રેમથી વિતરે છે. તે ભલે પોતાના પરિવારથી દૂર રહે, પણ વિદ્યાર્થીના ભવિષ્ય માટે ક્યારેય સંકોચતા નથી. શિક્ષક પોતાના વિદ્યાર્થીના દરેક પ્રશ્નનો જવાબ આપે છે. જો વિદ્યાર્થી માર્ગથી ભટકશે તો શિક્ષક તેને સાચા માર્ગે મૂકે છે.
શિક્ષક વિદ્યાર્થીના અંદર છુપાયેલ પ્રતિભાને ઓળખે છે અને તેને ઉજાગર કરવા પ્રયત્ન કરે છે. બાળકમાં કયા ગુણ છે, કઈ બાબતમાં તેઓ આગળ વધી શકે છે, તે શિક્ષક સારી રીતે સમજી શકે છે. શિક્ષક ક્યારેક માતા જેવો સહારો આપે છે, તો ક્યારેક પિતા જેવો શિસ્ત પણ દાખવે છે. શિક્ષક બાળકને સારા-ખરા માર્ગે ચાલવાની તાલીમ આપે છે.
આજના સમયમાં શિક્ષકની ભૂમિકા વધુ અગત્યની બની છે. આજે તકનીકી યુગ છે, બાળકને દુનિયાની દરેક માહિતી મળતી રહે છે, પરંતુ સાચું જ્ઞાન અને સાચા મૂલ્યો શિક્ષક પાસેથી જ મળે છે. આજે બાળકને યોગ્ય માર્ગદર્શન આપવું વધુ પડકારરૂપ છે કારણ કે સોશિયલ મીડિયા, ટેકનોલોજી અને બદલાતા સમય સાથે બાળક દિશાહિન બની શકે છે. આવા સમયે શિક્ષકનું માર્ગદર્શન જીવનમાં દીપક સમાન સાબિત થાય છે.
દરેક વિદ્યાર્થીના જીવનમાં કોઈ એવો શિક્ષક જરૂર હોય છે, જેને તે ક્યારેય ભૂલી નથી શકતો. આવા શિક્ષકનું ધ્યાન, પ્રેમ અને સમજણ બાળકને જીવનભર યાદ રહે છે. શિક્ષક કોઈ સમયે કડક પણ લાગે, દાંતે પણ, પરંતુ તે બધું બાળકના ભવિષ્ય માટે જ હોય છે.
શિક્ષક સમાજમાં માન-આદર પામે તે જરૂરી છે. શિક્ષકને યોગ્ય સન્માન, યોગ્ય વેતન અને શ્રેષ્ઠ કાર્યપરિસ્થિતિ મળે તો તેઓ વધુ ઉત્સાહથી ભવિષ્ય ઘડી શકે. શિક્ષકને સાચો માન આપવું આપણી સૌની ફરજ છે.
વિદ્યાર્થીઓ માટે શિક્ષક એવા દીવા છે, જે પોતે બળે છે અને અંધકાર દૂર કરે છે. તેઓ પોતાની જાતને બાળી ને વિદ્યાર્થીના મનને જ્ઞાનના પ્રકાશથી ભરપૂર કરે છે. શિક્ષક વગર શિક્ષણ શક્ય નથી અને શિક્ષણ વગર વિકાસ શક્ય નથી. સમાજ, રાજ્ય અને રાષ્ટ્રનું ભવિષ્ય શિક્ષકના હાથમાં જ હોય છે.
અંતે એટલું જ કહું કે શિક્ષકનું મહત્વ શબ્દોમાં સમજાવવું મુશ્કેલ છે. શિક્ષક એ ભગવાનનો રૂપ છે, જે જીવનમાં જીવવાનું સાચું માર્ગદર્શન આપે છે. આપણે સૌએ શિક્ષકનો સન્માન કરવો, તેમનું આદર કરવું અને તેમનાં પાઠોને જીવનભર આત્મસાત કરવાના પ્રયત્નો કરવા જોઈએ. શિક્ષકનો આદર જ આપણા સંસ્કૃતિનું ગૌરવ છે.