વિશ્વની શ્રેષ્ઠ પ્રેરણાત્મક વાર્તા
વિશ્વની શ્રેષ્ઠ પ્રેરણાત્મક વાર્તા — “અંધારામાં અજવાળાનો દીવો”
આ વાત છે ફિનલેન્ડના એક નાના, બરફથી ઢંકાયેલા ગામની. ગામનું નામ હતું ‘લુમિને’ — અર્થ થાય છે બરફમાં સમૃદ્ધ. એ ગામમાં એક નાનો બાળક હતો — નામ હતું એલિયાસ. એલિયાસનો જન્મ જટિલ પરિસ્થિતિઓમાં થયો. બાળકદિવસમાં જ ડૉક્ટરોને ખબર પડી કે એલિયાસ દેખી શકતો નથી — તે જન્મજ અંધ હતો.
એલિયાસના માતા-પિતા માટે આ વાત ભારરૂપ હતી. પહેલાં તો તેમને લાગ્યું કે અંધારું બાળક સાદી જિંદગી જીવી નહિ શકે. પણ એલિયાસની માં લુસા એવું માને કે “ભગવાને એને આંખો નથી આપી, પણ કોઈક મહાન કારણ માટે કંઈક વિશેષ શક્તિ જરૂર આપી હશે.” લુસા દીકરાને રોજ રોજ સંગીત, વાર્તાઓ અને પ્રકૃતિ વિશે કહેતી.
એલિયાસ નાનપણથી જ જુદી રીતે શીખવા લાગ્યો. એ શાબ્દિક રીતે બહુ તેજ હતો. કાનથી પંખીઓના અવાજ, બરફ પડવાનો ધીમો અવાજ, પિતાની પગલાંની છાપ — બધું દિલથી સાંભળતો. થોડું મોટું થતા તેની ચપળતા ખુબ વધી ગઈ. ગામમાં બધા આશ્ચર્ય પામતા કે ‘આ બાળક કેમ આસપાસની દુનિયા જોતા કરતા પણ વધારે અનુભવે છે.’
એક દિવસ ગામમાં ખૂબ જ ભારે તોફાન આવ્યો. બરફની ભારે વાવાઝોડું હતું. ગામના કેટલાક ઘરો જામી ગયાં. ગામના કેટલાક વૃદ્ધો અને બાળકો બહાર ભટકાઇ ગયા. લોકો બધાં એક બીજાને બચાવવાનો પ્રયાસ કરતા. એમ જ એલિયાસની પાસે ખબર આવી કે ગામના અંતે એક વૃદ્ધ દાદા પોતાના કૂતરા સાથે તોફાનમાં ફસાયા છે.
બધા ગામવાળાઓ કહે — “એલિયાસ, તું ઘર બહાર નહિ નીકળીશ. તને કશું દેખાતું નથી!”
પરંતુ એલિયાસ કહે — “મારે કોઈકને તો બચાવવું જ પડશે. તમે મારા માટે ચિંતા ના કરો.”
એલિયાસે પોતાના પ્રિય કુતરા ‘આર્કો’ને સાથે લીધું. તેણે દાદાની સાંકડી કૂટીર સુધી પહોંચવા માટે પોતાના કાન પર વિશ્વાસ રાખ્યો. તેણે પવનનો દિશા અને કુતરા દ્વારા માર્ગ શોધ્યો. બરફમાં દાદાને શોધી કાઢ્યા, તેમને પોતાના નાનું શાલ પહેરાવ્યું અને ધીમે ધીમે પગલાં ચાલતો પાછો ગામ તરફ આવ્યો.
લોકો આખી રાત દાદાની રાહ જોઈ રહ્યા હતા. સવારે ગામમાં આકાશ ચોખ્ખું થયું. દૂરથી એલિયાસનું સ્મિત સાથે દાદા આવી રહ્યા હતા. આખું ગામ રોકાઇ ગયું — લોકોની આંખોમાં આશ્ચર્ય, આનંદ અને આશાના અશ્રુ હતાં.
એ ઘટનાએ સમગ્ર ગામનું દિલ બદલી નાખ્યું. લોકો જેને અંધારામાં પલવતું બાળક માનતા, આજે તેને પ્રકાશનું દીવું ગણે છે. એલિયાસને પછી એક જાણીતા પ્રેરક ગણવામાં આવ્યા. તેણે ઘણા વધુ બાળ અંધોના શિક્ષણ માટે કેન્દ્રો શરૂ કર્યા. એ કહે — “અંધારું એ ખોટ નથી, જો તમારી અંદર શ્રદ્ધા, વિચાર અને ભાવ છે તો તમારું મન અજવાળું બની શકે.”
એલિયાસ મોટી ઉમરે પણ દરેકને કહી જતો — “વિશ્વમાં કોઈપણ અશક્ય નથી. જો તમારે આંખો નથી, તો તમે કાનથી દુનિયા જોઈ શકો છો. જો પગ નથી, તો વિચારોના પંખોથી ઊંચે ઉડી શકો છો.”
એલિયાસની વાર્તા આજે ફિનલેન્ડના દરેક શાળામાં બાળકોને કહેવામાં આવે છે. ગામ લુમિને હવે લોકોને સ્મરણ કરાવે છે કે અંધારામાં પણ કોઈક દીવો જરૂર હોય છે — અને એ દીવો આપણો મન છે, આપણો મનોબળ છે.
આ રીતે એલિયાસે આપણને બતાવ્યું કે સાચું પ્રકાશ કોઈ આંખોમાં નહિ, આપણા મનમાં છે. 🌟✨💙
પથ્થરનાં પાયાં ઉપર સપનાં
ઉત્તર ભારતના ઊંચા પહાડી વિસ્તારમાં વસેલું એક નાનું ગામ હતું — નામ હતું પરિણીતનગર. ગાઢ જંગલ, ઊંચા પર્વત, ઠંડીની સીઝનમાં સફેદ પડખાં ઢાંકી દે તેવી હિમપાત — આવા કુદરતી દૃશ્યો વચ્ચે અહીંનાં લોકો ખૂબ જ સાદું જીવન જીવતા. ગામમાં મોટા ભાગનાં ઘરો ગાબા અને પથ્થરના હતા, છાપરા લાકડાંના અને ગાય-ભેંસ, ઘાસ-ચારો સાથે તેમનું જીવન પસાર થતું.
આ ગામમાં એક નાનો છોકરો રહેતો — નામ હતું દેવરાજ. લોકો તેને પ્રેમથી દેવ કહેતા. દેવ રાજના પિતા ખેતરમાં અને જંગલમાંથી લાકડાં કાપીને ગુજરાન ચલાવતા. માતા ઘરમાં પશુઓને ચારો પકડાવતી, ગરમી-ઠંડીમાં કુટુંબને સંભાળતી. આવા પરિસ્થિતિ વચ્ચે દેવ રાજનું સૌથી મોટું સપનું હતું — “મારે ગામનો પહેલો વૈદ્ય બનવું છે.”
ગામમાં એક નાનકડું શાળાનું મકાન હતું. માત્ર ત્રણ ધોરણ સુધી શિક્ષણ, જૂના ફળિયા, તૂટી ગયેલી પાટીઓ અને ભૂંસાતા પેન. દેવ રાજ રોજ બે-ત્રણ કોશ દૂર ચાલીને શાળાએ જતો. પરત આવતા સમયે ક્યારેક માથે ઘાસ કે લાકડાંનો ભાર લઈને ઘેર આવતો.
જ્યારે પિતા કામ પર જતાં, માતા ઘાસ કાપવા જંગલ જતી, ત્યારે દેવ રાજ નાનકડી ઝૂંપડીના ખૂણામાં બેઠો લખવા-વાંચવા મશગુલ રહેતો. શિયાળામાં બરફ પડતો, તો તેના ઘરમાં દિવાસળીના પ્રકાશમાં રાત્રે સુધી પાઠ ભણતો. ઊંઘને પણ દૂર રાખવા માટે ક્યારેક ઠંડા પાણીથી હાથ-મુખ ધોઈને ફરી બેઠો થઇ જતો.
એક વખત એનું કુટુંબ ભારે તકલીફમાં આવ્યું. ભારે પવનથી તેમની જૂની છત ઉડી ગઈ. લાકડાં અને પથ્થરના થાંભલાઓ પાછા ગોઠવવા પૈસા નહોતા. પિતાનું હાથ પણ કામ કરતાં ઘાયલ થયું. માતાએ રડતાં રડતાં કહ્યું — “દીકરા, હવે તને શાળાની ફી કેમ આપશું? થોડા દિવસ ખેતરમાં મદદ કર.”
દેવરાજને એ વાત ચોટે લાગી. તેણે પોતાના પિતાને કહ્યું — “પિતાજી, તમે શાંત રહો. હું ખેતરમાં પણ કામ કરીશ, રાત્રે ભણીશ પણ. મારે ગામનો પ્રથમ વૈદ્ય બનવો જ છે.”
સવારનું ઝાંખું અજવાળું થયા પહેલા જ દેવ રાજ ઊઠી જતો. ખેતરમાં પાણી આપવું, ઘાસ કાપવું, લાકડાં વહન કરવું — બધું કરતા કરતા સાંજ પડે. પછી રાત્રે, જ્યારે બધાને ઊંઘ આવતી, ત્યારે દેવ રાજ પાસે દીવો રાખીને ફળિયાં પરથી અક્ષરો લખતો, ગણિતના ઉકેલ કાઢતો.
પછી ગામમાં એક દિવસ મોટા સહાયકાર્યલયમાંથી શિક્ષક આવ્યા. તેમણે બાળકોને પુછ્યું — “તમારા સપના શું છે?” કોઈએ કહ્યું — “મારે સૈનિક બનવું છે.” કોઈએ કહ્યું — “હું ગુરુ બનવાનો છું.” દેવ રાજ ઊભો રહીને બોલ્યો — “મારે ગામનો પહેલો વૈદ્ય બનીને, બધા માટે દવા-ઉપચાર કરવું છે.” સહાયક ગુરુએ તેની આંખોમાં સાચું તેજ જોયું.
તેમણે દેવને લખવાની નવી પેન, થોડાં નવા પુસ્તકો અને થોડાં નોટ આપ્યા. આ દેવ માટે કોઈ જાદુ કરતાં ઓછી ખુશીની વાત નહોતી. તેણે એમાંથી સાવધાનીથી દર શુક્રવાર માતાને પૈસા આપ્યા કે ઘરનું થોડુંક કામ ચાલે.
થોડા વર્ષો પછી દેવ રાજ છઠ્ઠા ધોરણ માટે નજીકના નગર ગયો. નગર પહોંચવું જ કોઈ લઘુ કાર્યો નહોતું — ઊંચા પર્વતો, પાણીઘાટ અને ઠંડી વચ્ચે તે પાથરાયેલા રસ્તાઓ પરથી ચાલીને શાળાએ પહોંચતો. બીજાં બાળકો વચ્ચે તેને ભાષા-શિક્ષણમાં ઘણી મુશ્કેલીઓ આવી. પરંતુ એ ક્યારેય થાક્યો નહિ.
જ્યારે ગામના ઘણા છોકરાં માધ્યમિક પછી અભ્યાસ છોડીને ખેતરમાં કામ પર પાછાં વળી ગયા, ત્યારે દેવ રાજ ગામના વડીલોની મદદથી નગરમાં જ રહ્યો. નાના મકાનમાં ભાડે રહેવું, દાળ-ભાત ખાવી — પરંતુ ક્યારેય હાર ના ખાધી.
આ રીતે દશક વર્ષોની મહેનત પછી દેવ રાજ એ મોટા શહેરની વૈદિક શાળા માંથી શિક્ષણ પૂર્ણ કર્યું. ત્યારબાદ જ્યારે તે પોતાના ગામ પાછો ફર્યો, ત્યારે જૂના ગામમાં પહેલીવાર કોઈ નવોદિત યુવાન વૈદ્ય બન્યો.
તેણે ગામમાં જ નાની દવાખાનું ઊભી કરી. ગામના વૃદ્ધોને સસ્તી દવા, બાળકોએ તાવ-ઉધરસ જેવી સામાન્ય બિમારીમાં ઘરેજ ઉપચાર — બધું જ તેણે પોતાના હોશિયારી અને મહેનતથી કર્યું. ગામના લોકો દેવ રાજ ને કહે — “દીકરા, તું એ દીવો જે પથ્થર ઉપર બેઠો ભણ્યો, આજે આખા ગામ માટે પ્રકાશ બની ગયો.”
આ રીતે દેવ રાજ એ બતાવ્યું કે પથ્થરના પાયાં ઉપર પણ મહેનત અને વિશ્વાસથી સપનાઓને મહેલમાં ફેરવી શકાય છે. કોઈ પરિસ્થિતિ તમારે રોકી શકે નહિ — જો અંદર આગ જીવંત હોય.
વિશ્વની શ્રેષ્ઠ પ્રેરણાત્મક વાર્તા — “અશક્યને શક્ય બનાવનાર નંદિની”
આ વાત છે દક્ષિણ ભારતના એક ખૂબ જ દૂરના ગામની. આ ગામ પહાડોની છાયામાં, નદીઓ અને વૃક્ષોથી ઘેરાયેલું હતું. ગામનું નામ હતું શાંતિનગર. અહીંના લોકો મુખ્યત્વે ખેતમજૂરી, દૂધપાળન અને નાની મજૂરી કરીને જીવતા. એ સમયમાં ગામમાં સુવિધાઓ નહોતી — નકામા રસ્તા, પુરતી લાઈટ નહોતી અને શાળામાં પણ સારા શિક્ષક ઓછા હતા.
આ ગામમાં એક નાનકી દીકરી રહેતી — નામ હતું નંદિની. નંદિનીનો જન્મ ખૂબ જ ગરીબ કુટુંબમાં થયો હતો. તેના પિતાએ નાની વયે જ દુનિયાને અલવિદા કહી દીધા. માતા ઘરોમાં વાસણ ધોઈ, ભૂખે રહીને પોતાની દીકરીને ભણાવતી. નંદિની બાળપણથી જ સમજણદાર અને મહેનતી હતી. આખું ગામ એને પ્રેમથી ‘નંદુ’ કહીને બોલાવતું.
નંદિનીએ જ્યારે શાળામાં પગ મુક્યો, ત્યારે તેના પગમાં જૂતા નહોતા. ક્યારેક બે-ત્રણ દિવસ ટાણે જમવાનું મળે — છતાં પણ નંદિનીએ શિક્ષણ છોડી દીધું નહિ. ગામની શાળામાં આખી પાટીઓ તૂટી ગયેલી, લખવા માટે પેન પણ પોતાના નહોતાં — ત્યારે નંદિની પેપરના ટુકડાં, ક્યારેય કાંખી તો ક્યારેક માટીના કાળામાં આંકડા કરીને પાઠ ભણતી.
એક વાર ગામમાં મોટો વાવાઝોડું આવ્યું. ભારે વરસાદે આખું ગામ પાણીમાં ગરકાવ કરી દીધું. નંદિનીનું નાનકડું માટીનું ઘર પણ પડું પડી ગયું. બીજા ગામમાં ખાવા પીવાનું પણ નહોતું. ત્યારે નંદિનીની માતાએ કહ્યું: “દીકરી, તું હવે ભણવાનું છોડ ને કામ પર લાગ — ઘરમાં પૈસા નહીં આવે તો ભીખ માંગી જીવવું પડશે.”
નંદિનીએ રડતાં રડતાં પોતાની માતાને હાથ જોડીને કહ્યું: “માતા, મને ભણવા દે. હું ઘરમાં કામ પણ કરીશ, બહાર જમવાનું પણ લાવીશ — પણ ભણવાનું નહિ છોડું.”
સવારે તે ઘરોમાં વાસણ ધોઈ, કેટલાક ઘરમાં ચા પથાવી — પછી શાળાએ જતી. શાળાની છૂટ પછી ઘરમાં આવીને મમ્મીને કામમાં મદદ કરતી. ક્યારેક રાત્રે દિવો પણ ન હોય — તો તે ગામના મંદિરમાં નાની દીવાલ પાસે બેઠીને તૂટેલા દિપકના ઝાંખા પ્રકાશમાં પાઠ ભણતી.
શાળામાં ટીછર પણ આશ્ચર્ય પામતા કે “આ દીકરી ભણવામાં પાછળ નથી પડતી.” નંદિનીનું સૌથી મોટું સપનું હતું — “એક દિવસ હું ગામની શિક્ષિકા બનીશ. હું એવા બાળકોને ભણાવીશ જેમને કોઈએ ભણાવ્યાં નથી.”
એમ કરતી કરતી સમય પસાર થયો. નંદિનીને ઉચ્ચતર અભ્યાસ માટે શહેર જવું પડે એ આવી ગઈ. પરંતુ પૈસા ક્યાંથી? ગામનાં લોકો કહેતા: “આ બધું છોડી દે, લગ્ન કરી દે.” પરંતુ નંદિનીએ નક્કી કરી લીધું કે જો ગામમાં ગાયો-ભેંસો સાફ કરી શકાય, વાસણ ધોઈ શકાય તો શહેરમાં પણ પોતાનું પાથરું ઊભું કરી શકાય.
એમ કરીને નંદિની નાનકડા શહેરમાં ગઈ. નાનાં શીક્ષા કેન્દ્રમાં પ્રવેશ મેળવ્યો. દિવસનો અભ્યાસ — રાતે ઘરોમાં કામ. ક્યારેક ખાલી પાઉં ભાખરી અને પાણીમાં જ દિવસ પસાર — છતાં પણ હાસ્ય છોડી નહોતું.
તેણે સતત શિક્ષણ પૂરું કર્યું. ગમે તેવી કપરાઈમાં પણ પ્રાથમિક શિક્ષકનો અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યો. પછી વર્ષો પછી જ્યારે ગામ પરત ફરી, ત્યારે એ પહેલી છોકરી હતી જેણે આખા શાંતિનગરમાં શિક્ષિકા બનવાનું સપનું પૂરું કર્યું.
તેણે પોતાનું નાનું ભણતર કેન્દ્ર ચાલુ કર્યું. પોતાના જેવા ગરીબ બાળકોને ભણાવવા માટે ઘર પાછળ ઝૂંપડીમાં ચોપાઈઓ રાખી — જ્યાં વિના મૂલ્યે બાળકોએ ભણવું શરૂ કર્યું. નંદિની ઘરે ઘરે જઇને માતાપિતાને સમજાવતી કે “દીકરીઓને પણ ભણાવજો, ક્યારેક દીકરીઓ જ દીવો બનીને આખું ઘર તેજસ્વી કરે.”
આમ નંદિની ગામના દરેક ઘર સુધી ગઈ — ઘણી દીકરીઓને પણ સ્વપ્ન આપ્યા. પચ્ચાસે વધુ છોકરીઓએ તેની મદદથી માધ્યમિક શિક્ષણ પુરું કર્યું. કોઈ નર્સ બની, કોઈ શિક્ષિકા, કોઈ પોતાના હસ્તકલા સાથે સ્વાવલંબનનું જીવન જીવવા લાગી.
એક દિવસ ગામના લોકોએ નંદિનીને મંદિરના પ્રાંગણમાં બેસાડી, માથે ફૂલ મૂકીને આશ્વર્યપૂર્વક કહ્યું: “હું તમારી દીકરીને છોકરી જ માનીને ડરી ગયેલા — પણ એ જ દીકરી આજે આખું ગામ ઊંચું કરી રહી છે.”
નંદિની નમ્રતાથી માત્ર એટલું બોલી — “શિક્ષણ એ દીકરી માટે કપડાં, સોન્ગારી કરતાં વધારે મોટું વરદાન છે.”
આવી છે નંદિની — જેણે અશક્યને શક્ય બનાવી દીધું. જેના ખાલી પગથી પથ્થરના રસ્તા થયા, દીવાની ઝાંખી જ્યોતથી આજે ગામમાં હજારો દીવા બળે છે.
🌟📚✨
વિશ્વની શ્રેષ્ઠ પ્રેરણાત્મક વાર્તા — “અહિંસા અને આશાનું વૃક્ષ : રાજરાણી કીરણી”
એક સમયે પૂર્વ ભારતના ઊંડા જંગલ વચ્ચે વસેલું નાનું રાજ્ય હતું — તેનું નામ હતું સત્યમંગલ. સત્યમંગલ રાજ્ય વનમાં રહેતા પાખી, હરણ, સિંહ અને અજગરો માટે પ્રખ્યાત હતું. અહીંના લોકો પણ કુદરતની સાથે જીવતા, ઝરનાની જેમ વહેતાં અને વૃક્ષોની જેમ ઊભા રહેતા.
આ રાજ્યમાં એક નાની દીકરી જન્મી — તેનું નામ રાખવામાં આવ્યું કીરણી. કીરણીનો જન્મ રાજમહેલમાં થયો. રાજા હરિવરસિંહ અને રાણી સુમિત્રાદેવી એને ખૂબ જ પ્રેમ કરતા. રાજમહેલ મહાન નગરમાં, સુંદર આંગણો, ફુવારા અને સોનેરી ખૂણાં — આ બધાં છતાં કીરણીને મહેલમાં રહેવું ગમતું નહિ.
કીરણી બાળપણથી જ કુદરતને પોતાના માતાપિતા સમાન માનતી. જ્યારે બીજી રાજકુમારીઓ મોરપીછ ના શણગારથી મહેલમાં રમતી, ત્યારે કીરણી જંગલમાં ઝાડોના ઘાટિયા પરથી ફૂલ તોડતી, પશુઓને સ્પર્શતી, વનમાં રહેતા ઋષિ મুনি પાસે જતી.
એને સૌથી વધારે ચિંતા હતી — “જે રીતે વૃક્ષો દૂર થાય છે, જંગલ ઘટાડે છે, પ્રાણીઓ ગાયબ થાય છે — એ બહુ જ ખોટું છે.” કીરણી એ વિચારી રાખ્યું કે જ્યારે તે મોટી થશે ત્યારે કુદરતને બચાવશે.
વર્ષો પસાર થયા. કીરણી હવે છોકરીમાંથી યુવાની બની. રાજમહેલમાં રાજવી દરબારો, રાજકાજ, નયનવિહાર — આ બધું શીખવાનો સમય હતો. પણ કીરણી પોતે દર મહિને ગામે ગામ ફરીને જુના વનમાં જાય, ગામવાસીઓની વાત સાંભળે, વૃદ્ધો પાસે સાંભળે કે ક્યારેક કેટલાં જંગલ હતાં, કેટલાં પાણીના ઝરણાં વહેતાં.
એક દિવસ અચાનક રાજ્યના જંગલમાં અજાણ્યા વણકટીઓ આવી ગયા. તેઓએ પૈસાની લાલચમાં વિશાળ વૃક્ષો કાપવા શરૂ કર્યા. મોટાં મોટાં ઝાડ, જે પંદર-વીસ પેઢી સુધી ગામનાં પાણી-હવાની જાળવણી કરતાં, હવે પડી પડાં થતા ગયા.
ગામવાસીઓએ જ્યારે કીરણીને વિનંતી કરી, “મહારાણી, કોઈક રીતે આ વૃક્ષો બચાવો,” ત્યારે કીરણી પોતાના સલાહકારોને બોલાવી. સલાહકારોએ કહ્યું — “આથી રાજકોષમાં રૂપિયો આવશે, નવા મહેલ બનશે, રસ્તા બનશે.” પણ કીરણીએ કહ્યું — “મને નવો મહેલ નહિ, હું નવો જંગલ જોઈએ છું.”
એમ કહીને કીરણી પોતે જંગલમાં પહોંચી. તેણે વૃક્ષોને કાપતા વણકટીઓને રોકવા જણાવ્યું. ઘણા રાજકીય લોકોએ તેને ધમકાવ્યો પણ — “રાજકુમારી, તમને ખબર નથી, આ કાપાણું નહિ રોકીએ તો રાજ્યને નુકસાન થશે.” કીરણી એ સ્પષ્ટ કહ્યું — “મારે નુકસાન સહન છે, પણ આ વૃક્ષો કાપવાની મંજૂરી નહિ.”
કીરણી દિવસે દિવસે આંદોલનરૂપે જંગલમાં જ રહી ગઈ. ગામનાં સ્ત્રીઓ સાથે મળીને વૃક્ષોની આસપાસ ચેપથી ઊભી રહી. કેટલાંયે સ્ત્રીઓએ પોતાના નાના બાળકો સાથે વૃક્ષને વળગી પડ્યું. વણકટીઓને એક કદમ આગળ વધવું મુશ્કેલ બન્યું.
કેટલાંયે દિવસો સુધી કીરણી ખુદ છાંયામાં સૂઈ, પાણીને ઝરણાથી પીવે, ગામવાસીઓ સાથે કઠિન વાતાવરણમાં ઊભી રહી. આખું રાજ્ય આશ્ચર્ય પામી ગયું — “આ રાજકુમારી તો વૃક્ષોની રાણી બની ગઈ.”
આંદોલન વધી ગયું. આખા રાજ્યમાંથી યુવાનો, વૃદ્ધો, બાળકો આવ્યા. દરેકે કહ્યું — “જંગલ અમારા છે, અમારા બાળકોના ભવિષ્યના છે.” વણકટીઓએ જાણ્યું કે હવે રાજવી મંજૂરી તો દૂર રહી, પ્રજા પણ પાછળ નથી.
આંદોલન સફળ થયું. આખરે રાજ્યના કાયદામાં ફેરફાર થયો. કીરણીએ જંગલ કાપવાની તમામ અપવાદ મંજૂરી બંધ કરી દીધી. વણકટીઓએ માફી માંગીને પ્રદેશ છોડ્યો.
પરંતુ કીરણીને અડધું કાર્ય પૂરું લાગ્યું. પછી તેણે દરેક ગામે નાનો વન ઊભું કરવા કહ્યું. ગ્રામજનો સાથે વૃક્ષો વાવ્યાં, ઝરનાઓની દેખરેખ માટે સંગઠનો ઊભા કર્યા. બાળકોને વન સંરક્ષણ શિબિરો શરૂ કરી. દરેક વૃક્ષ પર કીરણી પોતે કાગળના પટ્ટા બાંધીને લખાવતી — “આ તમારો પરિવાર છે.”
વર્ષો પછી સત્યમંગલ રાજ્ય ફરી હરિયાળું બન્યું. પાણીની કળશો ભરવા લોકો દૂર ન જતા — દરેક ગામે વાડી, ઝરનો અને ગાવઠી જંગલ ઊભાં થયાં.
આજે પણ લોકો રાજરાણી કીરણીને કહે — “તમે અમારું વાવેલું વૃક્ષ છો — જેના છાંયામાં અમારું ભવિષ્ય ઠંડું છે.”
આવી હતી કીરણી — સાચી શક્તિ છે પ્રેમ, અહિંસા અને નક્કી કરેલી આશા.
🍃🌳✨
Read More: