મહાત્મા ગાંધી વિશે નિબંધ
મહાત્મા ગાંધી એટલે આપણા દેશના સૌથી મહાન રાષ્ટ્રપિતા. તેમનું સાચું નામ મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી હતું. તેઓનો જન્મ ૨ ઓક્ટોબર ૧૮૬૯ના રોજ પોરબંદર, ગુજરાતમાં થયો હતો. તેમના પિતા કરમચંદ ગાંધી પોરબંદરના દીવાન હતા અને માતા પુતલીબાઈ બહુ જ ધર્મપ્રિય અને સિદ્ધાંતપ્રિય સ્ત્રી હતી. બાળપણથી જ ગાંધીજીમાં સચ્ચાઈ, અહિંસા અને સૌમ્યતા જેવા ગુણો વળી રહ્યા હતા.
તેમણે પ્રથમ શિક્ષણ પોરબંદર અને રાજકોટમાં લીધું. ત્યારબાદ ૧૮૮૮માં તેઓ વિદેશ ગયા અને લંડનમાં થી તેઓએ કાયદાની પદવી પ્રાપ્ત કરી. ભારતમાં પાછા આવીને તેઓ વકીલાત કરતા થયા. પરંતુ તેમની વકીલાત લાંબા સમય સુધી ચાલતી રહી નહિ. પોતાના વ્યવસાયમાં સંતોષ ન મળતાં તેઓ દક્ષિણ આફ્રિકા ગયા જ્યાં તેમણે ભારતિયોને જુલમમાંથી મુક્ત કરવા માટે મોટી લડત શરૂ કરી. દક્ષિણ આફ્રિકા જ તેઓએ “અહિંસા” અને “સત્યાગ્રહ” જેવા હથિયારો અજમાવ્યા.
ગાંધીજી દક્ષિણ આફ્રિકામાં ૨૦ વર્ષ રહ્યા અને ત્યાં અંગ્રેજોની અન્યાય નીતિઓ સામે લડ્યા. તેમણે જે રીતનું આંદોલન ચલાવ્યું તે પછી સમગ્ર વિશ્વમાં જાણીતી બની ગઈ. ભારત પાછા ફર્યા પછી તેમણે દેશને અંગ્રેજોની ગુલામીમાંથી મુક્ત કરાવવાનું મહત્ત્વપૂર્ણ કાર્ય શરૂ કર્યું. તેમણે ચંપારણ આંદોલન, ખિલાફત આંદોલન, અસહકાર આંદોલન, દાંડી કૂચ, ભારત છોડો આંદોલન જેવા અનેક આંદોલનોને માર્ગદર્શન આપ્યું. તેમણે હંમેશા અહિંસાના માર્ગે ચાલીને લોકોમાં સત્ય અને નૈતિકતા માટે જાગૃતિ ફેલાવી.
મહાત્મા ગાંધીનું સમગ્ર જીવન સ્વચ્છતા, સાધું જીવન, સત્ય અને અહિંસાના સિદ્ધાંતોને સમર્પિત રહ્યું. તેમણે જાતે હંમેશા ખાદી પહેરીને દેશના લોકોને દેશી વસ્તુઓ ઉપયોગ કરવાની પ્રેરણા આપી. તેમના આંદોલનોમાં સામાન્ય માણસથી લઈને મોટા નેતાઓ સુધી જોડાતા ગયા અને આખો દેશ એકતામાં બંધાયો.
ગાંધીજીના વિચાર આજે પણ એટલા જ સચોટ છે. આજના યુગમાં જ્યારે હિંસા, અસહિષ્ણુતા અને અરાજકતા વધી રહી છે ત્યારે ગાંધીજીનો અહિંસા માર્ગ લોકો માટે પ્રેરણારૂપ છે. તેમની સદરતા, વ્યવહારિક જીવન અને તમામ સાથે સમાન વ્યવહાર આપણા માટે ઉત્તમ ઉદાહરણ છે.
૧૫ ઓગસ્ટ ૧૯૪૭ના રોજ ભારતને આઝાદી મળી. આ સ્વતંત્રતામાં ગાંધીજીનું યોગદાન અમૂલ્ય છે. ૩૦ જાન્યુઆરી ૧૯૪૮ના રોજ એક માઠા વિચારો ધરાવતા વ્યકિતએ ગાંધીજીની હત્યા કરી દીધી. આખો દેશ શોકમાં ડૂબી ગયો.
મહાત્મા ગાંધી આપણને બતાવે છે કે સત્ય અને અહિંસાથી પણ કોઈ પણ લડત જીતી શકાય છે. તેમણે દુનિયાને બતાવ્યું કે મોટા પરિવર્તન માટે હિંસા નહીં પરંતુ શાંતિ અને પ્રેમનું શસ્ત્ર વધુ શક્તિશાળી છે. આપણી ફરજ છે કે ગાંધીજીના સિદ્ધાંતોને જીવનમાં ઉતારીને સમાજમાં શાંતિ અને ભાઈચારો જાળવીએ.